ارتجاع

ارتجاع از جمله آفاتی است که به‌شدت انقلاب‌ها را تهدید می‌کند. همه انقلاب‌های بزرگ تاریخ که آنها را می‌شناسیم (مثل انقلاب فرانسه، انقلاب روسیه و انقلاب‌هایی که در کشور‌های آفریقا و آمریکای لاتین و جا‌های دیگر اتفاق افتاد) کم و بیش بدون استثنا در سال‌های اول عمر خودشان به این بلا دچار شده‌اند.